Bab 5 Pengurusan Bilik Darjah

Bab 5

Pengurusan Bilik Darjah

DEFINISI PENGURUSAN BILIK DARJAH

v Pengurusan bilik darjah merujuk kepada kebolehan guru mengawal murid-murid bagi memastikan proses pengajaran dan pembelajaran berjalan dengan lancar.

v Guey R. Lefroncis (1999), pengurusan bilik darjah merupakan sesuatu konsep yang komprehensif untuk pelbagai aktiviti guru yang dirancang dengan tujuan memudahcarakan pengajaran dan pembelajaran di dalam bilik darjah, merangkumi tindakan disiplin, rutin harian, penyusunan tempat duduk dan memperuntukkan masa pelajaran.

v Alberto & Trroutman (1986), mendefinisikan pengurusan bilik darjah sebagai kemahiran guru menguruskan masa, ruang, sumber pembelajaran, peranan dan tingkah laku murid dalam menyediakan suatu iklim yang sesuai untuk pembelajaran.

v Richards (1990), mentafsirkan pengurusan bilik darjah sebagai organisasi dan kawalan guru ke atas tingkah laku, pergerakan serta interaksi murid semasa pembelajaran berlangsung supaya pengajaran dapat dilaksanakan dengan berkesan.

v Pengurusan bilik darjah juga merupakan satu proses pergerakan yang memerlukan kerjasama dan campur tangan dari ahli organisasi tersebut bagi mencapai matlamat mereka sendiri dan tugasnya adalah:-

Merancang	Mengarah
Memimpin	Mengawal

CIRI-CIRI PENGURUSAN BILIK DARJAH ABAD KE-21

v Kepimpinan sekolah

v Pedagogi guru

v Sokongan ibu bapa

v Penglibatan murid

v Sumber (media tools)

v 4 Cs:-

²   Creativity

²   Collaboration

²   Communication

²   Critical thinking

ILMU MENGURUS BILIK DARJAH

Di dalam bilik darjah, selain mengajar, guru juga memainkan peranannya sebagai pengurus yang mengurus rutin bilik darjah, mengurus murid-murid supaya menjalankan tugas mereka mengikut jadual bertugas, mengurus keadaan fizikal bilik darjah supaya menjadi lebih kondusif, mengurus bahan-bahan pengajaran dan sebagainya. Oleh itu, guru memerlukan ilmu yang khusus dalam mengurus keadaan bilik darjah supaya aktiviti pengajaran dan pembelajaran dapat dijalankan dengan lancar. Antara ilmu pengurusan bilik darjah yang perlu dikuasi oleh seseorang guru ialah ilmu pengurusan fizikal, ilmu pengurusan bahan-bahan pengajaran dan ilmu pengurusan disiplin murid.

Ilmu Pengurusan Fizikal

Ilmu pengurusan fizikal ini merujuk kepada iklim dan persekitaran bilik darjah. Ianya berkaitan dengan pengurusan fizikal seperti pembentukan iklim fizikal, sosial, emosi dan penyusunan bilik darjah. Hal ini demikian kerana suasana fizikal mampu menggalakkan atau menghalang pembelajaran. Oleh sebab itulah, suasana fizikal bilik darjah harus dapat dikawal atau ditentukan oleh guru. Tujuan utama guru penguasai ilmu ini adalah bagi mewujudkan suasana pembelajaran yang selesa serta keadaan fizikal bilik darjah yang kemas, bersih dan teratur.

Ilmu Pengurusan Bahan-Bahan Pengajaran

Kejayaan guru sebagai seseorang pengajar bergantung kepada perancangan pengajarannya. Oleh itu, sebelum memulakan proses pengajaran dan pembelajaran, guru perlu merancang isi pelajaran yang bakal disampaikan olehnya. Ini kerana perancangan yang baik menjamin kejayaan pengajaran dan pembelajaran serta objektif sebenar akan tercapai. Antara perkara yang perlu dititikberatkan semasa mengurus bahan pengajaran ialah:

i.          Persediaan awal : persediaan awal merujuk kepada persediaan yang dilakukan oleh guru sebelum memulakan proses pengajaran dan pembelajaran. Guru perlu mengenalpasti sumber atau bahan pengajaran sama ada daripada buku teks, rujukan, lampiran, nota, internet dan sebagainya.

ii.        Isi pelajaran telah disusun : guru perlu mengenalpasti tajuk mana yang bakal diajar. Guru perlu menggariskan sesuatu tajuk itu daripada bab mana, sub topik, perenggan mana dan sebagainya bagi memastikan pelajar dapat menangkap apa yang sebenarnya ingin disampaikan oleh guru. Sebagai contoh, jika seseorang guru sains ingin mengajar sains maka beliau perlu memastikan bab mana yang bakal diajar, tajuk besar, sub topik dan halaman berapa.

iii.      Penggunaan alat bantu mengajar : guru perlu menguasai kemahiran teknologi bagi memastikan mutu pengajaran berjalan seiring dengan arus peredaran masa. Bagi memastikan pengajaran dan pembelajaran menjadi lebih menarik dan berkesan guru perlu menggunakan Alat Audio Visual (LCD), komputer, televisyen dan boleh membaca peta, melukis gambar rajah dan sebagainya.

Ilmu Pengurusan Disiplin Murid

Dalam memastikan aktiviti pengajaran dan pembelajaran berkesan semua aspek disiplin perlulah diambil peduli oleh semua guru. Guru bertanggungjawab untuk menentukan peraturan, mengawal murid-murid supaya mematuhi peraturan bilik darjah dan menghukum murid-murid yang melanggar peraturan. Dua ciri disiplin guru yang boleh dipraktikkan oleh guru ialah :

v  Autokratik : merujuk kepada kuasa guru yang mutlak dalam mengawal, mengarah, menguasai dan menghukum berpandukan peraturan bahawa kesalahan yang dilakukan wajib dihukum.

v  Menghukum : 

merujuk kepada kuasa guru mendenda murid-murid yang melanggar peraturan.

PERSEKITARAN BILIK DARJAH YANG SESUAI BAGI SESI PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN.

v Pastikan lalu lintas dalam bilik darjah tidak sesak

v Pastikan semua pelajar dapat dilihat oleh guru

v Pastikan pelajar mudah lihat dan dengar penyampaian guru

v Ruang dan tempat yang sesuai untuk guru berdiri semasa mengajar

v Bahan pengajaran untuk guru dan murid mudah didapati

v Papan buletin untuk pamer hasil kerja murid dan bahan pengajaran dan pembelajaran

v Penggunaan ruang perabot dan alatan disusun teratur

FAKTOR-FAKTOR YANG MEMPENGARUHI PENGURUSAN BILIK DARJAH

v Penyusunan kerusi dan meja murid mengikut kumpulan seperti kelas KBSR akan memudahkan interaksi di antara murid dengan guru dan guru dengan murid.

v Suasana bilik darjah yang dihiasi dan diatur dengan kemas dengan pelbagai carta, poster, gambar untuk menggalakkan aktiviti pembelajaran dan pengajaran.

v Saiz bilik darjah yang mempunyai ruang yang cukup untuk bergerak dapat memberi keselesaan kepada murid-murid menjalankan aktiviti kumpulan dan aktiviti permainan.

STRATEGI MENGURUS BILIK DARJAH

Pendekatan yang boleh menarik minat pelajar :

            Pendapat Ee Ah Meng (1997), menyatakan bahawa guru-guru akan dapat menimbulkan minat murid-murid terhadap pelajaran yang disampaikan jika pengajaran mereka menggunakan pelbagai rangsangan seperti nada suara yang berubah-ubah, carta yang menarik, pita rakaman, video dan permainan. Melalui aktiviti ini, guru akan dapat menimbulkan dan mengekalkan minat murid-murid terhadap pengajarannya. Guru juga seharusnya pandai mengaitkan pelajaran dengan minat, perasaan ingin tahu dan ingin meneroka pada murid-murid.

       Menurut smith (1969), untuk melahirkan pengajaran yang berkesan, guru mestilah memahami tentang isi kandungan mata pelajaran yang akan di ajar dan yang seterusnya kefahaman mengenai disiplin-disiplin yang telah melahirkan mata pelajaran yang diajar. Dalam erti kata lain kefahaman yang pertama adalah perlu untuk mengajar apa jua mata pelajaran, manakala kefahaman kedua adalah untuk mendalami pengetahuan yang perlu dari segi intelek dan kebolehan menggunakan isi kandungan pengajaran tersebut. Pengajaran guru mestilah jelas dan mudah difahami pelajar agar dapat menarik minat pelajar untuk terus mengikuti pengajaran guru. 

Peranan guru di dalam bilik darjah:

       Di dalam mengurus bilik darjah, seseorang guru berperanan besar bagi memastikan suasana bilik darjahnya bersifat kondusif dan selesa sesuai untuk dijalankan proses pengajaran dan pembelajaran.

       Seorang guru perlu mempelajari atau mengenali tentang murid yang ada di dalam bilik darjahnya. Ia bukan sekadar mengetahui nama muridnya sahaja tetapi lebih dari itu ia perlu mengetahui latar belakang muridnya, tahu siapa ibu bapa mereka serta mengenali mereka. Dengan memiliki maklumat ini, akan memudahkan bagi guru untuk merancang dan melaksanakan proses pengajaran dan pembelajaran.

       Guru juga merancang persekitaran bilik darjah dan rutin harian bagi tempoh satu-satu sesi pengajaran dan pembelajaran. Persekitaran fizikal bilik darjah mestilah menarik dan kondusif. Usah dipandang remeh soal lampu atau kipas yang tidak berfungsi kerana ia sedikit sebanyak akan mengganggu tumpuan murid untuk menerima pelajaran. Begitu juga dengan hiasan bilik darjah dan soal kebersihan perlu diberi perhatian. Dan lebih penting ialah susunan atau susun atur bilik darjah mestilah sesuai kerana ia akan mempengaruhi keberkesanan pengajaran guru.

       Bagi menjamin pengajaran dan pembelajaran yang berkesan di dalam bilik darjahnya, seseorang guru hendaklah merancang objektif serta aktiviti pengajaran dan pembelajaran. Guru sebagai perancang hendaklah memikirkan objektif satu-satu pelajaran serta kaedah pengajaran yang akan digunakan. Guru hendaklah mengambil kira kebolehan dan minat murid-muridnya ketika membuat perancangan pengajaran. Di peringkat ini, guru juga merancang tentang cara menilai muridnya sama ada menggunakan ujian, lembaran kerja ataupun projek.

       Malah guru juga berperanan sebagai pegawai perhubungan awam semasa di dalam kelas apabila berkomunikasi dengan ibu bapa atau penjaga murid yang datang untuk bertanya tentang pencapaian anak-anak mereka. Guru juga melayan ibu bapa atau penjaga murid sebagai pelanggan yang inginkan maklumat tentang pencapaian anak-anak mereka selepas sesuatu ujian atau peperiksaan diadakan.

RUMUSAN BAB 5 : PENGURUSAN BILIK DARJAH

Pengurusan bilik darjah merujuk kepada kebolehan guru mengawal murid-murid bagi memastikan proses pengajaran dan pembelajaran berjalan dengan lancar. , Pengurusan bilik darjah juga merupakan sesuatu konsep yang komprehensif untuk pelbagai aktiviti guru yang dirancang dengan tujuan memudahcarakan pengajaran dan pembelajaran di dalam bilik darjah, merangkumi tindakan disiplin, rutin harian, penyusunan tempat duduk dan memperuntukkan masa pelajaran.

Di dalam bilik darjah, selain mengajar, guru juga memainkan peranannya sebagai pengurus yang mengurus rutin bilik darjah, mengurus murid-murid supaya menjalankan tugas mereka mengikut jadual bertugas, mengurus keadaan fizikal bilik darjah supaya menjadi lebih kondusif, mengurus bahan-bahan pengajaran dan sebagainya. Oleh itu, guru memerlukan ilmu yang khusus dalam mengurus keadaan bilik darjah supaya aktiviti pengajaran dan pembelajaran dapat dijalankan dengan lancar. Antara ilmu pengurusan bilik darjah yang perlu dikuasi oleh seseorang guru ialah ilmu pengurusan fizikal, ilmu pengurusan bahan-bahan pengajaran dan ilmu pengurusan disiplin murid.

Selain itu, faktor-faktor yang mempengaruhi pengurusan bilik darjah ialah penyusunan kerusi dan meja murid mengikut kumpulan seperti kelas KBSR akan memudahkan interaksi di antara murid dengan guru dan guru dengan murid. Seterusnya suasana bilik darjah yang dihiasi dan diatur dengan kemas dengan pelbagai carta, poster, gambar untuk menggalakkan aktiviti pembelajaran dan pengajaran juga faktor dalam mengurus bilik darjah. Faktor yang terakhir ialah saiz bilik darjah yang mempunyai ruang yang cukup untuk bergerak dapat memberi keselesaan kepada murid-murid menjalankan aktiviti kumpulan dan aktiviti permainan.

Terdapat pelbagai strategi untuk mengurus bilik darjah. Antaranya adalah Pendekatan yang boleh digunakan bagi menarik minat pelajar. Guru-guru akan dapat menimbulkan minat murid-murid terhadap pelajaran yang disampaikan jika pengajaran mereka menggunakan pelbagai rangsangan seperti nada suara yang berubah-ubah, carta yang menarik, pita rakaman, video dan permainan. Melalui aktiviti ini, guru akan dapat menimbulkan dan mengekalkan minat murid-murid terhadap pengajarannya.